Bệnh béo phì và những điều cần biết để kiểm soát sức khỏe

Bệnh béo phì ngày càng trở thành vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng. Không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình, tình trạng này còn làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm.

Bệnh béo phì là gì?

Béo phì được định nghĩa là tình trạng cơ thể tích lũy mỡ quá mức, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Chỉ số BMI (Body Mass Index) thường được dùng để chẩn đoán:

• BMI từ 25 đến 29,9: Thừa cân

• BMI từ 30 trở lên: Béo phì

ThS.BS Trần Văn Minh (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) nhấn mạnh: “Béo phì không chỉ là chuyện cân nặng mà còn liên quan đến rối loạn chuyển hóa và nguy cơ tim mạch.”

Bệnh béo phì được xác định dựa vào chỉ số BMI và tình trạng mỡ thừa

Nguyên nhân phổ biến dẫn đến bệnh béo phì

Có nhiều yếu tố tác động đến sự phát triển của béo phì, trong đó có thể kể đến:

• Chế độ ăn uống: Dư thừa calo từ thức ăn nhanh, đồ ngọt, nước ngọt có ga.

• Lối sống ít vận động: Ngồi nhiều, ít tập thể dục.

• Di truyền: Yếu tố gen chiếm tỷ lệ nhất định trong nguy cơ béo phì.

• Hormone và rối loạn nội tiết: Hội chứng buồng trứng đa nang, suy giáp.

• Tâm lý và giấc ngủ: Căng thẳng, thiếu ngủ cũng làm rối loạn chuyển hóa.

Nguyên nhân gây bệnh béo phì xuất phát từ ăn uống, lối sống và di truyền

Bệnh béo phì gây ra những biến chứng nào?

Người mắc béo phì có nguy cơ cao gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng:

• Tiểu đường type 2

• Tăng huyết áp, bệnh tim mạch

• Gan nhiễm mỡ

• Ngưng thở khi ngủ

• Thoái hóa khớp

• Một số loại ung thư (vú, đại trực tràng)

PGS.TS Nguyễn Thị Lan Hương (Bệnh viện Nội tiết Trung ương) chia sẻ: “Béo phì là cửa ngõ dẫn đến hàng loạt bệnh lý mạn tính nguy hiểm nếu không được can thiệp sớm.”

Bệnh béo phì gây biến chứng nghiêm trọng đến tim mạch và tiểu đường

Làm sao để biết mình có nguy cơ mắc bệnh béo phì?

Ngoài BMI, có thể theo dõi thêm các chỉ số:

• Vòng eo: Nam > 90cm, nữ > 80cm có nguy cơ cao.

• Tỷ lệ mỡ cơ thể: Được đo bằng máy phân tích thành phần cơ thể.

• Dấu hiệu lâm sàng: Khó thở, mệt mỏi, đau khớp gối, ngủ ngáy.

Một số người không có cân nặng quá cao nhưng vòng eo lớn, tích mỡ nội tạng cũng được xem là dạng béo phì nguy hiểm.

Dấu hiệu bệnh béo phì có thể nhận biết qua vòng eo và chỉ số mỡ cơ thể

Cách phòng ngừa và kiểm soát bệnh béo phì

Thay đổi lối sống lành mạnh

• Ăn nhiều rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế đồ chiên rán.

• Uống đủ nước, tránh nước ngọt có ga.

• Tập thể dục tối thiểu 150 phút/tuần, kết hợp cardio và tập sức mạnh.

Can thiệp y tế khi cần

• Tư vấn dinh dưỡng với bác sĩ chuyên khoa.

• Sử dụng thuốc hỗ trợ giảm cân theo chỉ định.

• Phẫu thuật giảm cân trong trường hợp béo phì bệnh lý nặng.

TS.BS Phạm Hoàng Long (Bệnh viện Bạch Mai) khuyến nghị: “Quản lý béo phì cần kiên trì, kết hợp nhiều phương pháp và đặc biệt phải phù hợp với từng cá nhân.”

Cách phòng ngừa bệnh béo phì hiệu quả là duy trì ăn uống và tập luyện khoa học

Bệnh béo phì ở trẻ em – mối lo ngại ngày càng tăng

Tỷ lệ béo phì ở trẻ em Việt Nam tăng nhanh trong 10 năm qua, đặc biệt ở khu vực thành thị. Thói quen ăn vặt, học online nhiều giờ, ít vận động là nguyên nhân chính.

Cha mẹ nên quan tâm đến chế độ ăn uống cân đối và khuyến khích trẻ vận động ngoài trời nhiều hơn để phòng ngừa sớm.

Bệnh béo phì ở trẻ em ngày càng gia tăng tại Việt Nam

Bệnh béo phì không chỉ là chuyện vóc dáng mà còn là thước đo sức khỏe tổng thể. Việc nhận thức sớm và hành động kịp thời sẽ giúp mỗi người kiểm soát cân nặng, bảo vệ cơ thể khỏi những căn bệnh nguy hiểm, đồng thời xây dựng một lối sống lành mạnh, tự tin và bền vững.